Sierkunstenaar Toon Lukkassen (1913-1960 ) Laatste dag!

In augustus 2023 ontving het museum een opzienbarende schenking van Johanna Lukkassen; het nagelaten werk van haar vader Toon Lukkassen. Hij woonde en werkte geruime tijd in Wageningen als illustrator-ontwerper maar is hier als kunstenaar onbekend gebleven. Zijn werk is veelzijdig: portretten, grafisch werk, boekillustraties en -omslagen, religieus getint werk, ex librissen en reclameposters. Een prachtige aanwinst en dat wil het museum graag laten zien met een expositie.

Lukkassen werd geboren in Arnhem. Op zijn vijfde jaar werd hij als gevolg van een oogontsteking aan één oog blind. Hij volgde in Arnhem een vijfjarige opleiding handtekenen en reclamekunst aan het Genootschap Kunstoefening Arnhem, een middelbare school voor beeldende-, nijverheids – en bouwkunst. In 1933 behaalde hij zijn diploma met lof. Zijn artistieke kwaliteiten had hij niet van een vreemde. Zijn vader was een verdienstelijk schilder. Hij begon een eigen reclamebureau  ‘ATLA’ in Arnhem maar kwam eind jaren dertig als typograaf, illustrator en ontwerper naar Wageningen waar hij werkte op de ontwerpafdeling van Zomer en Keuning. Hij maakte ontwerpen voor o.a. de NCRV-gids, het tijdschrift Moeder (een praktisch tijdschrift voor de vrouw in het gezin) en de Spiegel (een weekblad van protestantse signatuur). Samen met zijn vrouw Reina Rutjes (1908-2002) en hun dochter Johanna woonde hij na de oorlog aan de Hinkeloordseweg. Hij was bevriend met Ben van Londen met wie hij er vaak op uit ging om te tekenen. In opdracht van Zomer en Keuning schilderde hij bloemen en planten voor de catalogus van Piet Bakker waarbij Van Londen hem hielp als er veel werk was. Lukassen verhuisde later naar de Patrimoniumweg in Heelsum omdat zijn vrouw dat graag wilde, hij had daar een huis met atelier. Lukkassen is jong overleden, op 46 jarige leeftijd, aan de gevolgen van keelkanker. Hij stierf in het ziekenhuis in Wageningen en werd in Wageningen begraven.

Op de tentoonstelling zijn enkele spectaculaire werken van zijn hand te zien die hij op eigen initiatief en met bijzondere kunstzinnige inspiratie gemaakt heeft. Uit begin jaren 1930 zijn dit enkele portretten, waaronder van hemzelf en van zijn vader. Van iets latere datum zijn het grote tekeningen die religieuze (Rooms Katholieke) thema’s verbeelden. Onder andere een reeks met de acht zaligsprekingen, die, heel uniek, vormgegeven zijn als ware het een kruisweg, in geschaduwde hoekige vormen, die aan Oud-Egyptische schilderingen doen denken. Ook een groot houten paneel met de bekering van Saulus/Paulus is zo weergegeven. Andere tekeningen zijn duidelijk geïnspireerd op het werk van Jan Toorop met spitse parallelle hoofden. Uit de jaren vijftig dateren kleurtekeningen van gebouwen en landschappen in Heelsum, waar hij dan woont.

 

foto: Jaap Mons